Η κατάκτηση των φωνημάτων γίνεται σταδιακά σε όλα τα παιδιά, κάποια αφομοιώνουν τους ήχους αμέσως, ενώ κάποια άλλα δυσκολεύονται.
Ο παιδίατρος στο καθημερινό του έργο, συναντά παιδιά που δεν μιλούν καθαρά. Τίθεται το δίλλημα κατά πόσο η δυσκολία που εντοπίζει, χρειάζεται άμεσα λογοθεραπευτική παρέμβαση ή είναι στα φυσιολογικά στάδια της εξέλιξης της φωνολογίας σύμφωνα με την ηλικία του.
Η ομιλία ενός τρίχρονου παιδιού μπορεί να είναι καταληπτή κατά το 75%. Αν όμως παρουσιάζει δυσκολίες σίγουρα θα γίνει δυσκατάληπτη.
Η πρόωρη αποκατάσταση των δυσκολιών θα βοηθήσει το παιδί στο να καλύψει τα τυχόν ελλείμματα και θα προλάβει τη δημιουργία νέων.
Έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά με αρθρωτικά ή φωνολογικά προβλήματα, αποκτούν περιορισμένο λεξιλόγιο, διότι «αποφεύγουν» τις λέξεις που τα δυσκολεύουν.
Τα φωνολογικά προβλήματα στην προσχολική ηλικία μπορεί να επηρεάζουν την σχολική επίδοση και σχετίζονται με τις μαθησιακές δυσκολίες.
Είναι συνηθισμένο τα προβλήματα του προφορικού λόγου να επηρεάσουν το γραπτό λόγο, ένα παιδί, δηλαδή, γράφει όπως μιλάει.
Συνεπώς, εάν ανιχνευθούν οι αρθρωτικές και φωνολογικές δυσκολίες, μπορεί να επέλθει πρώιμα η αποκατάσταση τους, πριν το παιδί πάει στην Α’ Δημοτικού.
Τι είναι Αρθρωτική Διαταραχή
Αρθρωτικές διαταραχές έχει ένα παιδί όταν δυσκολεύεται να παράγει σωστά έναν ήχο – φώνημα, σε ηλικία, που οι δυσκολίες αυτές θα έπρεπε να έχουν ξεπεραστεί, ήχοι δηλαδή, που παράγονται λανθασμένα ή αντιστοιχούν σε μικρότερη ηλικία. Παράδειγμα: Όταν ένα παιδί σε ηλικία τεσσάρων ετών δεν προφέρει φωνήματα όπως /τ/, /κ /, /χ/, /γ/ , κ.α παρουσιάζει αρθρωτική διαταραχή, όμως δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως αρθρωτική διαταραχή εάν δεν προφέρει το φώνημα /ρ/, διότι το φώνημα /ρ/ αναδύεται σε μεγαλύτερη ηλικία.
Σε ηλικία έξι ετών ολοκληρώνεται η κατάκτηση όλων των φωνημάτων. Ενώ μετά τα έξι, οποιαδήποτε δυσκολία χαρακτηρίζεται ως διαταραχή της άρθρωσης και σίγουρα απαιτείται η βοήθεια λογοθεραπευτή.
Τι είναι Φωνολογική Διαταραχή
Φωνολογική διαταραχή είναι η δυσκολία στην αντίληψη, επεξεργασία και την οργάνωση των ήχων της ομιλίας. Έτσι, τα παιδιά παράγουν λανθασμένα τα φωνήματα με συνέπεια η ομιλία τους να είναι ακατάληπτη. Ένα παιδί με φωνολογικές διαταραχές μπορεί να παράγει μεμονωμένα έναν ήχο, άλλα όχι όταν αυτός βρίσκεται μέσα σε μία λέξη .Η δυσκολία τους είναι να ξεχωρίσουν ήχους που μοιάζουν μεταξύ τους όπως /θ –δ/, /θ-φ/, /σ-ζ/, /φ-β/, /δ-β/. Παράδειγμα: Όταν ένα παιδί μπορεί να παράγει μεμονωμένα μία λέξη σωστά, αλλά μέσα στην πρόταση να το προφέρει λάθος.
Διαφοροδιάγνωση Αρθρωτικών και Φωνολογικών Διαταραχών
Λέμε πως το παιδί έχει αρθρωτική διαταραχή όταν δεν μπορεί να παράγει μεμονωμένα έναν ήχο , τον οποίο θα έπρεπε να εκφέρει σύμφωνα με την ηλικία του. Η αρθρωτική διαταραχή αφορά τον τρόπο και το τόπο άρθρωσης των φωνημάτων , δηλαδή το παιδί δεν γνωρίζει πως να τοποθετήσει σωστά την γλώσσα, τα δόντια, τα χείλη για να δημιουργηθεί ο ήχος. Παράδειγμα: Όταν ένα παιδί σε ηλικία πέντε ετών αντικαθιστά λέξεις με /σ/ σε /θ/ ή τα παραλείπει , όπως /θέλα/ αντί /σέλα/ ή /θάλαθα/ αντί για /θάλασσα/, τότε μιλάμε για αρθρωτική διαταραχή.
Ενώ, η φωνολογική διαταραχή έχει να κάνει με την αντίληψη του ήχου. Το παιδί μπορεί να παράγει μεμονωμένα το φώνημα, όμως σε κάποιες λέξεις μπορεί να το μπερδέψει με κάποιο άλλο , δεν μπορεί δηλαδή να ξεχωρίσει δύο ήχους που μπορεί να μοιάζουν π.χ /θ/ -/δ/. Παράδειγμα: Όταν το παιδί σε ηλικία πέντε ετών λέει την λέξη /θήκη/ – /κήθη/ ,τότε δεν έχει αρθρωτική αλλά φωνολογική διαταραχή, διότι μπορεί να παράγει σωστά όλους τους ήχους, όμως δεν μπορεί να τους διαχωρίσει μεταξύ τους μέσα στη λέξη.
Τέλος, να σημειωθεί ότι η μια διαταραχή είναι ανεξάρτητη από την άλλη, όμως συχνά μπορεί και να συνυπάρχουν.
Ο Ανιχνευτικός Προληπτικός Έλεγχος Άρθρωσης και Φωνολογίας από τον παιδίατρο περιλαμβάνει ένα Εγχειρίδιο Ερεθισμάτων και Έντυπο Καταγραφής ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Διατίθενται σε ηλεκτρονική και σε έντυπη μορφή.
Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επικοινωνήστε μαζί μας στο info@atestplus.gr ή στο τηλέφωνο +210 7488269.